Vinted: een ecobewuste app of een duurzame illusie?
We leven in een wereld waarin de schreeuw naar bewust en duurzaam consumeren steeds luider wordt. Zelfs the people in the back zijn intussen wakker. Wanneer we het over kleding hebben, is het geen verrassing dat platformen zoals Vintedeen verschuiving hebben teweeggebracht in de manier waarop we kleding (ver)kopen. Met een druk op de knop kunnen we, vanachter het comfort van onze smartphoneschermen, een eigen tweedehands mode-imperium opbouwen. Maar onder deze ogenschijnlijk ecobewuste gevel schuilen meer complexe vragen: is het gebruik van Vinted en soortgelijke platforms echt een stap in de richting van duurzame transitie? Of is het een excuus om ons koopgedrag niet te veranderen?
💡 Wist je dat Vinted 15 jaren geleden werd bedacht? Toen co-founder Milda in 2008 aan het verhuizen was, vond ze dat ze te veel kleding had om mee te nemen naar haar nieuwe stek. Kennis Justas bood zijn hulp aan en creëerde een website om haar kleding kwijt te geraken. En de rest is intussen geschiedenis.
De voordelen van tweedehands kleding
Laten we beginnen bij het begin: het kopen van pre-loved kleding is zeker een goede keuze. Door items een tweede leven te geven, verminder je de vraag naar nieuwe kledingproductie en verlaag je je individuele ecologische voetafdruk. De voornaamste voordelen van tweedehands op een rijtje:
Je helpt afval en CO2-uitstoot verminderen. De kledingindustrie is een grote vervuiler. Wanneer de vraag naar nieuwe kledingproductie vermindert, is er een positieve invloed op afval en CO2-uitstoot.
Je helpt besparen op natuurlijke hulpbronnen. De productie van nieuwe kleding vereist grondstoffen zoals water, energie en ruwe materialen. Door tweedehands te kopen, vermijd je het gebruik van extra natuurlijke hulpbronnen.
Je bent een voorbeeld van bewust winkelen. Een bewuste koopmentaliteit dwingt ons om na te denken over onze aankopen. Heb je een item echt nodig? Je kunt jezelf trainen om minder impulsief te winkelen en te streven naar langdurig gebruik van je kledingstukken.
Je ondersteunt de lokale economie. Als je je op de lokale tweedehandsmarkt begeeft, ondersteun je in theorie de lokale economie. In de praktijk ligt dit helaas vaak anders.
Swipe, swipe, favorite, buy
Vinted is voor haar 75 miljoen leden een geweldige facilitator om hun garderobe te verduurzamen door ongedragen items een tweede leven te geven. Het platform stimuleert al jaar en dag hergebruik en heeft een niet te onderschatten impact op de manier waarop jij en ik vandaag naar tweedehands kijken. Pre-loved kleding wordt zoveel meer omarmd dan pakweg 10 jaren geleden. Dat is een grote stap in de goede richting en daar heeft Vinted zeker aan bijgedragen.
Toch moeten we de mogelijke valkuilen erkennen. Je hebt vast al eens gehoord van 'the thrill of the hunt'? Letterlijk vertaald: de spanning van de jacht. De uitdrukking wordt vaak geassocieerd met tweedehands kopen, simpelweg omdat het kan leiden tot overconsumptie. Een excuus om te blijven kopen. Of dat al dan niet bewust gebeurt, staat buiten kijf.
Toch moeten we de valkuilen erkennen: tweedehands winkelen als excuus om te blijven kopen.
Het paradoxale gevolg van pre-loved platformen zoals Vinted? Het maakt het koopproces gemakkelijk en biedt je een oneindige bron van kledingstukken, waardoor het verleidelijk is om meer te kopen dan nodig is. De lage prijzen en het gevoel van exclusiviteit kunnen bijdragen aan non-stop jagen. Natuurlijk is het platform aantrekkelijk ingericht zodat je moeiteloos kunt blijven scrollen. En met talloze filters vind je precies wat je zoekt... Of meer dan wat je initieel in gedachten had.
Hoewel Vinted een geweldige kans biedt om kledingverspilling tegen te gaan, blijft het dus ook je koopimpulsen aanwakkeren. Daarnaast mogen we het wereldwijd verzenden en ontvangen van pakketten niet over het hoofd zien. Als gebruiker heb je heus weleens iets naar Frankrijk verzonden of van Spanje gekocht, nietwaar? En ik kan me goed voorstellen dat er onder de miljoenen leden geregeld teleurstelling is wanneer blijkt dat hun tweedehandsaankoop niet zo kwalitatief blijkt. Wat ook doet schrikken, is dat een groot deel van het Vinted-aanbod eigenlijk nieuwe kledingstukken zijn (cfr. labels). Al deze elementen zijn een gevolg van fast fashionbedrijven die de kledingsector al tientallen jaren domineren.
Een onderdeel van een veel groter probleem
Een switch naar pre-loved en re-use lijkt goed nieuws voor het klimaat. Maar wat onderzoeker Hilde Van Duijn via Groene.nl onder de aandacht brengt, doet de ogen openen: "De verkoopcijfers van de grote ketens zijn niet gedaald en ook het aanbod aan nieuwe kleding is niet afgenomen. We zijn niet minder gaan produceren en ook niet minder gaan kopen. Het lijkt er dus eerder op dat we onze gebruikscyclus nog meer zijn gaan versnellen. Ik krijg de indruk dat consumenten nu juist nóg makkelijker iets voor één avondje of feestje kopen omdat ze het daarna weer kunnen verkopen op Vinted. Dat maakt weer dat kleding minder waarde heeft, dat we het als een wegwerpproduct zijn gaan zien – het kost toch niets. Dat jaagt die fast fashion nog meer aan."
Dus ongeacht of mensen tweedehands kleding kopen of niet, blijven fast fashion bedrijven aan een razendsnel tempo nieuwe kleding produceren. En de productie daarvan heeft een enorme impact op mens en milieu. Om nog maar te zwijgen over de erbarmelijke kwaliteit van de kleding die wordt geproduceerd, die in de praktijk eigenlijk geen tweede of derde leven kán krijgen. Geen dank voor jullie verwoestende aanpak, Shein, Nakd, Primark, H&M en konsoorten.
💡 Vinted vertelt trots dat ze per tweedehands artikel 1,8 kilogram kooldioxideequivalent (kg CO₂e) voorkomen. Knap! Maar wat niet van de daken wordt geschreeuwd is het volgende: uit een test die ik zelf deed via de app, bleek dat 30% van mijn kledingselectie het label 'nieuw' kreeg toegewezen. Zou een derde van het aanbod nauwelijks tweedehands kunnen worden genoemd? Weer een eye opener.
Conclusie: of Vinted een duurzaam alternatief is, ligt aan het gebruik ervan door de consument
Vinted is noch een duurzame illusie, noch dé oplossing voor een meer verantwoorde modewereld. Zoals vaak, ligt de waarheid in het midden. Het platform biedt een geweldige gelegenheid om bewust te consumeren, de mode-industrie te veranderen en kledingverspilling tegen te gaan. Maar het is aan ons, als individuen en als samenleving, om die mogelijkheid met open ogen en een kritische geest te omarmen. Door onze consumptiegewoonten te heroverwegen, bewust te kopen en een dialoog te voeren over duurzaamheid, kunnen we Vinted en soortgelijke platforms transformeren van modespeeltuinen tot instrumenten voor positieve verandering. Tips om bewust met Vinted om te gaan vind je hier.
Ons eigen gedrag maakt het platform dus al dan niet duurzaam. En die verandering (in onszelf) start vandaag. Ga jij na het lezen van deze blog anders omspringen met platformen à la Vinted? Laat het me zeker weten in de comments of via Instagram.
Door onze koopgewoonten te heroverwegen en een dialoog te voeren over duurzaamheid, kunnen we Vinted en soortgelijke platforms transformeren van modespeeltuinen tot instrumenten voor positieve verandering.
Mijn naam is Eline Rey en ik verdiep me al +5 jaren in verantwoorder kleden. Ik ben geen opgeleid duurzaamheidsexpert en dit is mijn eigen visie. Ik schrijf blogs en opinies omdat ik gesprekken wil aanwakkeren, zaadjes wil planten en bewustwording wil creëren via mijn blog en Instagram. Met onze individuele keuzes kunnen we de sector niet in een vingerknip transformeren, maar collectief kunnen we wel een signaal de wereld insturen.
