30% van de online gekochte modeartikelen stuurt de Belg retour
Het probleem van de wereldwijde, ontelbare retourzendingen is me welbekend. Toch kreeg ik maagpijn toen de boodschap op nationale televisie werd meegegeven als heet nieuws van de dag. Uit onderzoek blijkt dat drie miljoen van de tien miljoen online gekochte mode-artikelen in 2021 werd teruggestuurd door de Belg. Daar zijn allicht allerhande redenen voor. Te groot, te klein, te lelijk, meerdere maten van eenzelfde stuk, ... Je kan het zo gek niet bedenken. Tijd om de olifant in de kamer te tackelen, want dat werd in mijn optiek nog niet gedaan.
Zowel op het journaal als in een artikel van VRT werd de problematiek rond het gratis retourrecht belicht en kwam onder andere federaal minister Petra De Sutter met haar onderzoek aan het woord. Zij wilt het aantal retourzendingen drastisch terugschroeven, omdat het handelaars handenvol geld kost én het enorm nadelig is voor het milieu.
Vooral met dat laatste ben ik akkoord. We mogen met z'n allen best bezorgd zijn over de enorme CO2-uitstoot door de afstand dat een enkel pakketje meermaals moet afleggen. Laat staan op welke transportmanier, want het gaat lang niet alleen over binnenlandse verzendingen. We mogen ons ook enigszins ambetant voelen bij al dat verpakkingsmateriaal, en de productie ervan, dat voor de talrijke pakketten wordt gebruikt. En we mogen zelfs de kriebels krijgen wanneer retourzendingen schaamteloos worden vernietigd, omdat de modeketens in kwestie minder verlies maken op het liquideren van kledingstukken dan tijd en energie te investeren in het uitpakken en het opnieuw in de rekken plaatsen ervan. Ja, dit is een strategie (een voorbeeld hier).
Voor een deel was ik dus mee met de boodschap en de zorgen van de minister en de Vlaamse omroep, maar niet ver in het artikel ging ze voor mij de mist in. Ik citeer: "Als je de klant online goed kan informeren, heb je minder kans dat hij of zij zich vergist. De technologie is er vandaag: in virtuele realiteit kan je heel ver gaan. Of gewoon goede foto's en video's met verschillende modellen. Dat vind ik echt wel belangrijk.", aldus Petra De Sutter. Wacht... Watblieft?
Dat er aandacht wordt gecreëerd voor de problematiek vind ik fantastisch. Dat de media dit op nationale televisie belicht, vind ik enigszins charmant. Maar dat de verantwoordelijkheid hoofdzakelijk bij de consument wordt gelegd, vind ik regelrechte onzin.
Dat er aandacht wordt gecreëerd voor de problematiek vind ik een noodzaak, maar dat de verantwoordelijkheid vooral bij de consument wordt gelegd, vind ik onzin. Ja, dat mag tweemaal gezegd. Zelfs Forbes heeft hier met haar kijk op de kwestie de bal al eerder mis geslagen. Voor mij dan toch. Nog meer onzin? De voorbarige conclusie dat virtual reality en andere hippe technieken als oplossing voor het probleem worden voorgeschoteld. En dat de consument zich in de toekomst simpelweg een aantal vragen moet leren stellen alvorens hij een stuk aankoopt. Zich bewustzijn van het probleem is slechts een deel, maar toch totaal niet de core, van dit probleem? Er wordt naar mijn gevoel niet voldoende uitgezoomd om tot de kern van de kwestie te komen. Ik probeer dan maar een aanzet te geven.
Je kunt het draaien of keren hoe je wilt... Kledingreuzen zoals Zalando, Zara, De Bijenkorf, H&M en konsoorten staan aan de basis van het kostenloze retoursysteem en, bijgevolg, de impact daarvan op ons koopgedrag. Ze maken het niet alleen mogelijk, maar ook enorm aantrekkelijk, om moeiteloos kleding te kopen en terug te sturen. Denk maar aan de automatisch hersluitbare doos, het afgeprinte retouretiket in je zending. En dat, helemaal gratis. Waar we willen, wanneer we willen. Wanneer je zo'n systeem introduceert, en zelfs massaal in de markt zet als dé USP van je onderneming, creëer je simpelweg een consument die hiervan geniet. Geen wonder dat er ook al eens misbruik van wordt gemaakt. Het is de laatste jaren zo erg geworden dat zelfs menig lokaal handelaar - vaak met pijn in het hart - hetzelfde systeem van gratis retour doorvoert.
Het wordt dan ook meteen duidelijk dat de consument niet de veroorzaker, maar de genieter is. De concurrentie in e-commerce land maakt het probleem enkel groter. Vanuit het standpunt van de (vaak kleinere) ondernemer begrijp ik het wel, hoor. Wanneer een bepaald item in de concurrerende webshop met gratis verzending en retour wordt aangeboden en dit de doorslag maakt in de consument zijn uiteindelijke keuze... Ja, dan kun je bijna niet anders dan bezwijken.
De gemiddelde consument ligt nu eenmaal sneller wakker van zijn portemonnee dan de CO2-uitstoot van zijn mode-aankopen. Men kan niet verwachten dat hij, zonder structurele verandering, zijn koopgedrag automatisch bijstuurt.
Dus wat moet er wel gebeuren? Zo lang de optie van gratis retour blijft, staat de gemiddelde consument niet stil bij de schrijnende impact van zijn gratis retourzendingen. Hij ligt nu eenmaal sneller wakker van zijn portemonnee dan de CO2-uitstoot van zijn mode-aankopen. Men mag daarom niet verwachten dat hij zijn koopgedrag automatisch bijstuurt als er niets structureel verandert. Natuurlijk draagt elke consument de verantwoordelijkheid om zo goed mogelijke keuzes te maken, maar je kunt hem simpelweg niet volledig verantwoordelijk stellen.
Op Instagram bevroeg ik mijn community over de impact van gratis retourneren en wat zij als oplossing zouden zien. Daar werd mijn gevoel bevestigd. De oplossing zit 'm volgens de consument zélf in het niet meer aanbieden, en dus duurder maken, van gratis verzending en retour. Ook UNIZO heeft dezelfde kijk op de te nemen stappen.
Door het betalend maken van verzending en retour, wat ethisch gezien niet meer dan normaal is, wordt de consument gedwongen om bewuster met zijn aankopen om te gaan. En zal hij zich meer dan ooit afvragen of een aankoop nodig is, of hij dit ook in de lokale winkel kan vinden, ... De virtual reality oplossingen waar minister De Sutter het zo warm van krijgt, zijn niet meer dan leuke toevoegingen aan het online shoppingverhaal. Ik zou het geld liever rechtstreeks investeren in lokale handel en korte keten, in plaats van hippe snufjes die mogelijk ook weer gebreken zullen kennen. Ik ben oprecht benieuwd welke volgende stappen hierin worden genomen.
Interessant artikel? Deel gerust met je eigen netwerk. Mijn blog steunen? Dat kan ook!
